Ngân hàng trung ương Nga yêu cầu bồi thường 230 tỷ USD từ Euroclear

Ngân hàng trung ương Nga thông báo rằng họ đang yêu cầu Euroclear bồi thường 230 tỷ USD, trong bối cảnh Điện Kremlin đưa ra cảnh báo nghiêm khắc về việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine. Vào ngày 15/12, ngân hàng này cho biết họ đã khởi xướng một vụ kiện yêu cầu thu hồi khoảng 18 nghìn tỷ rúp, tương đương với 230 tỷ USD.

Động thái này diễn ra khi các lãnh đạo EU dự kiến sẽ đưa ra quyết định về việc có sử dụng hơn 200 tỷ USD tài sản của Nga bị phong tỏa để cung cấp cho Ukraine một khoản vay hay không. Khoản tiền này sẽ được dùng để tài trợ cho quốc phòng và duy trì hoạt động kinh tế của Ukraine.

Ngân hàng trung ương Nga cho biết rằng phần lớn tài sản đang được đề cập, khoảng 185 tỷ euro, hiện đang được lưu giữ tại Euroclear, một tổ chức lưu ký có trụ sở tại Brussels, Bỉ. Việc phong tỏa tài sản này là một phần của các biện pháp trừng phạt của EU nhằm vào Nga sau khi nước này triển khai quân tới Ukraine vào năm 2022.

Các quan chức EU cho rằng kế hoạch sử dụng tài sản bị đóng băng có cơ sở pháp lý, vì Nga vẫn là chủ sở hữu hợp pháp của khối tài sản, mặc dù chúng đang bị phong tỏa tại các khu vực pháp lý của châu Âu. Tuy nhiên, Moscow coi việc sử dụng tài sản này là hành động 'trộm cắp' và đã cảnh báo sẽ tịch thu tài sản của các nhà đầu tư tư nhân châu Âu tại Nga để trả đũa.

Ông Kirill Dmitriev, người đứng đầu Quỹ Đầu tư Quốc gia Nga, đã tuyên bố rằng Nga 'sẽ thắng kiện' và 'lấy lại được các tài sản'. Ông cũng cảnh báo EU rằng đồng euro và Euroclear 'sẽ phải gánh chịu hậu quả' từ kế hoạch này, đồng thời nhấn mạnh rằng phân bổ tài sản bị đóng băng là 'một cuộc tấn công tàn bạo vào quyền sở hữu'.

Euroclear đã từ chối bình luận về vụ việc, nhưng trước đó đã cho biết họ đang phải đối mặt với hơn 100 vụ kiện tại Nga liên quan đến các tài sản bị phong tỏa. Mặc dù các tòa án EU sẽ không công nhận phán quyết của tòa án Nga, giới phân tích cho rằng Moscow có thể tìm cách thi hành các phán quyết này tại những quốc gia có quan hệ thân thiện với Nga.

Luật sư Gleb Boyko từ hãng NSP nhận định rằng Ngân hàng Trung ương Nga có thể sẽ tìm cách thực thi phán quyết tại các khu vực như Trung Quốc, Hồng Kông, UAE, Kazakhstan, và các khu vực pháp lý khác nếu xác định được tài sản của Euroclear tại đó. Để ứng phó, EU đang nghiên cứu các biện pháp nhằm ngăn chặn các quốc gia khác hỗ trợ các hành động pháp lý của Nga chống lại các thực thể châu Âu.

Theo kế hoạch đang được thảo luận, EU dự kiến cung cấp cho Ukraine khoản vay ban đầu gần 100 tỷ USD từ nguồn tiền mặt đang nằm tại Euroclear. Ukraine sẽ chỉ hoàn trả khoản vay này khi Nga thanh toán tiền bồi thường chiến sự cho Kyiv, điều này khiến khoản vay thực tế mang tính chất như một khoản trợ cấp.

Ủy ban châu Âu đã đề xuất sử dụng thẩm quyền khẩn cấp để đóng băng 210 tỷ euro tài sản của Nga vô thời hạn. Trong khi đó, Bỉ, cùng với Ý, Bulgaria và Malta, đã kêu gọi EU xem xét phương án khác để hỗ trợ Ukraine, đó là vay nợ chung của EU và sử dụng các khoản ngân sách chưa phân bổ để bảo đảm cho khoản vay.

Tuy nhiên, phương án này yêu cầu sự nhất trí của toàn bộ 27 quốc gia thành viên, trong khi chính phủ Hungary, với lập trường thân Kremlin, đã phát tín hiệu phản đối. Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại của EU, bà Kaja Kallas, cho rằng khoản vay dựa trên bồi thường từ tài sản bị đóng băng của Nga là 'lựa chọn khả thi nhất' hiện nay.

Các lãnh đạo EU dự kiến sẽ nhóm họp vào ngày 18/12 để hoàn tất chi tiết của cơ chế cho vay bồi thường và giải quyết các vướng mắc còn tồn tại. Động thái này không nhận được sự ủng hộ từ Mỹ, nước đang thúc đẩy phương án phân bổ phần lớn tài sản bị đóng băng vào hai quỹ đầu tư do Washington dẫn đầu.