BRICS thúc đẩy tích trữ vàng nhằm giảm phụ thuộc vào USD

Các quốc gia thuộc BRICS, bao gồm Nga và Trung Quốc, đang tích cực thực hiện các biện pháp nhằm giảm thiểu sự phụ thuộc vào đồng USD và thử nghiệm việc sử dụng tiền tệ bảo chứng bằng vàng. Họ đang xây dựng hạ tầng giao dịch độc lập như một phần trong chiến lược thách thức trực tiếp sự thống trị của đồng USD trên thị trường tài chính toàn cầu.

Kim loại quý, từng bị cho là 'lỗi thời', đang trở thành nền tảng cho một hệ thống tài chính đa cực mới do Moskva và Bắc Kinh dẫn dắt. Theo quan điểm của Nga, Trung Quốc và Iran, vàng vật chất ngày càng được coi là công cụ bảo vệ chủ quyền tài chính và tài sản an toàn hàng đầu trong thế kỷ 21.

Kế hoạch phát triển một đơn vị tiền tệ chung của BRICS, được bảo chứng bằng vàng, đặc biệt quan trọng với Iran, quốc gia đang đối mặt với sự sụp đổ của đồng nội tệ. Tuy nhiên, Nga vẫn chưa chấp thuận đề xuất của Tehran về việc chuyển sang đồng tiền thống nhất, dẫn đến khó khăn tiếp tục cho Iran.

Trung Quốc và Nga hiện đang dẫn đầu trong việc tích trữ vàng. Dự kiến vào năm 2024, Trung Quốc sẽ khai thác khoảng 380 tấn vàng và mua thêm 180 tấn, trong khi Nga sản xuất khoảng 340 tấn và ngân hàng trung ương nước này tiếp tục bổ sung dự trữ vàng để giảm phụ thuộc vào tài sản bằng USD.

Tổng sản lượng vàng từ các nước BRICS và các quốc gia liên kết như Kazakhstan, Iran, và Uzbekistan chiếm khoảng 50% nguồn cung toàn cầu, tạo ra ảnh hưởng lớn đối với thị trường vàng vật chất. Tỷ lệ mua vàng của các ngân hàng trung ương thuộc nhóm này cũng vượt 50% trong giai đoạn 2020-2024, chuyển quyền lực từ các kho dự trữ truyền thống ở phương Tây sang khu vực Á-Âu.

Sự quan tâm ngày càng tăng đến vàng xuất phát từ những lo ngại về sự tin cậy của đồng USD và hệ thống tài chính Mỹ. Ví dụ, Đức đã kéo dài thời gian hồi hương vàng từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ và Ngân hàng Anh, làm giảm niềm tin vào khả năng bảo đảm của phương Tây.

Trong khi các nước G7 (trừ Canada) vẫn giữ hơn 60% dự trữ bằng vàng, BRICS đang tăng cường tích trữ vàng, bất chấp việc phương Tây chưa có động thái tương tự. Một ví dụ lịch sử là quyết định của cựu Thủ tướng Anh Gordon Brown bán khoảng 395 tấn vàng dự trữ từ năm 1999 đến 2002, dẫn đến tổn thất lớn cho nước Anh.

Theo số liệu, sức mua của vàng đã tăng gấp đôi trong 25 năm qua so với hàng hóa thực, trong khi giá trị của đồng USD đã suy giảm đáng kể. Điều này trái ngược với dầu và lúa mì, vốn có biến động mạnh nhưng không có xu hướng tăng dài hạn.

Ngoài ra, BRICS đang thử nghiệm một đồng tiền thương mại bảo chứng bằng vàng có tên gọi 'Unit'. Đây là công cụ kỹ thuật số được bảo đảm bằng 40% vàng vật chất và 60% tiền tệ của các nước BRICS, nhắm đến việc xây dựng nền tảng định giá độc lập và thanh toán bằng nội tệ.

Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh nhiều quốc gia thuộc Nam bán cầu không hài lòng với sự thống trị của đồng USD trong thương mại toàn cầu. Sau khi Nga bị loại khỏi hệ thống SWIFT, nhiều quốc gia đã chuyển sang thanh toán bằng nội tệ, với Nga và Trung Quốc thực hiện hầu hết giao dịch bằng nhân dân tệ và ruble.