Xu hướng phát triển đô thị lấn biển và những thách thức tại Việt Nam

Hiện nay, nhiều quốc gia đã triển khai thành công các dự án lấn biển để mở rộng không gian phát triển kinh tế và hạ tầng. Các đô thị lấn biển không phải lúc nào cũng đạt được thành công như mong đợi. Trên thế giới, nhiều thành phố và quốc gia đang áp dụng chiến lược 'tiến biển' nhằm thúc đẩy đô thị hóa và phát triển bền vững. Chẳng hạn, Manhattan ở New York, một đô thị được hình thành từ thế kỷ 18, đã nhanh chóng trở thành trung tâm thương mại nhờ vị trí cảng biển tự nhiên của mình.

Tương tự, Marina Bay của Singapore, một dự án lấn biển từ thập niên 1970, đã giúp mở rộng khoảng 20% diện tích cho quốc đảo này. Tại buổi đối thoại với chủ đề 'Tiến biển bằng siêu đô thị ESG++: Đột phá bằng công nghệ xanh' diễn ra vào chiều 9/12, ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu bất động sản Việt Nam, đã nêu rõ rằng các đô thị lấn biển như Tokyo, Songdo - Incheon và Dubai cũng đã phát triển thành những không gian đô thị hiện đại, thúc đẩy kinh tế, du lịch và thương mại.

Ông Doanh nhấn mạnh rằng, 'tiến biển' không còn là lựa chọn mà đã trở thành xu hướng tất yếu của các trung tâm đô thị lớn trên thế giới. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng không phải mọi dự án lấn biển đều thành công. Việc phát triển các dự án này yêu cầu có tầm nhìn và giải pháp phù hợp, với nhà đầu tư là nhân tố quyết định đến chất lượng, độ bền và giá trị xã hội.

Một số dự án tại Cần Giờ, Việt Nam, đang theo hướng mới với ứng dụng mô hình ESG++ và các công nghệ hiện đại, nhằm tăng khả năng chống chịu khí hậu và bảo vệ hệ sinh thái ven biển. ESG++ được hiểu là một cách tiếp cận mở rộng, không chỉ tập trung vào ba trụ cột Môi trường - Xã hội - Quản trị, mà còn bổ sung các tiêu chí về thích ứng khí hậu và phát triển bền vững.

PGS.TS.KTS Hoàng Mạnh Nguyên, Chủ tịch Viện Khoa học Công nghệ Đô thị xanh, đã chỉ ra rằng việc xây dựng một đại đô thị lấn biển theo chuẩn ESG++ không phải là dễ dàng, do yêu cầu đầu tư lớn và công nghệ cao. Ông nhấn mạnh rằng đây là cuộc chơi của những nhà đầu tư có tầm nhìn dài hạn và năng lực tài chính mạnh mẽ. Để các đô thị lấn biển tại Việt Nam có thể cạnh tranh với các đô thị quốc tế, cần phát triển đô thị xung quanh các điểm trung chuyển giao thông công cộng (TOD).

Các chuyên gia đồng thuận rằng không có TOD, không thể phát triển đại đô thị. Cần Giờ đang được đầu tư mạnh vào hạ tầng cấp vùng, bao gồm đường sắt tốc độ cao và cầu vượt biển, nhằm tạo điều kiện cho sự phát triển đồng bộ. Ông Nguyên hình dung các tuyến đường sắt tốc độ cao và các cây cầu như những 'đường băng' để đô thị cất cánh, từ đó biến Cần Giờ thành một đô thị biển - sinh thái hiện đại, thu hút cả cư dân và nhà đầu tư.