[test] Ngân hàng siết chặt quản lý tài khoản thanh toán không hoạt động

Trong bối cảnh thanh toán không dùng tiền mặt gia tăng và tội phạm công nghệ ngày càng tinh vi, nhiều ngân hàng đang thực hiện các biện pháp rà soát và đóng hoặc thu phí đối với những tài khoản thanh toán không phát sinh giao dịch trong thời gian dài, thường được gọi là tài khoản 'ngủ đông'. Động thái này không chỉ nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và tối ưu quản trị dữ liệu mà còn bảo vệ quyền lợi khách hàng và tăng cường an toàn hệ thống.

Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) gần đây đã thông báo kế hoạch rà soát và đóng các tài khoản thanh toán không hoạt động, áp dụng cho toàn bộ khách hàng cá nhân và tổ chức. Theo đó, từ tháng 12/2025, ngân hàng sẽ đóng các tài khoản không có giao dịch nào trong vòng 24 tháng liên tục và có số dư bằng 0, tính đến ngày 30/10/2025. Khi tài khoản bị đóng, toàn bộ sản phẩm, dịch vụ liên quan như thẻ ghi nợ, SMS Banking và ngân hàng số cũng sẽ chấm dứt hiệu lực.

SHB cho biết việc rà soát nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo đảm an toàn dữ liệu và tuân thủ quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), đồng thời hạn chế phát sinh các loại phí không cần thiết đối với những tài khoản không còn nhu cầu sử dụng. Đối với khách hàng muốn duy trì tài khoản, SHB khuyến nghị thực hiện ít nhất một giao dịch trong thời hạn từ 5–10 ngày làm việc kể từ khi ngân hàng đăng tải thông báo trên website chính thức.

Nhiều ngân hàng khác như Sacombank và MB cũng đã triển khai các biện pháp tương tự, bao gồm việc đóng tài khoản không hoạt động trong thời gian dài hoặc áp dụng phí duy trì và phí quản lý đối với những tài khoản không đáp ứng điều kiện về số dư và tần suất giao dịch. Xu hướng thu phí đối với tài khoản 'ngủ đông' đang ngày càng rõ nét, với mức phổ biến từ vài chục đến vài trăm nghìn đồng mỗi tháng.

Cụ thể, VIB sẽ thu phí 10.000 đồng/tháng đối với tài khoản không phát sinh giao dịch trong 12 tháng liên tục. BIDV cũng công bố chính sách thu phí dựa trên số dư bình quân. Tài khoản có số dư dưới 2 triệu đồng sẽ bị thu 5.000 đồng/tháng; từ 2-10 triệu đồng sẽ thu 3.000 đồng/tháng; tài khoản từ 10 triệu đồng trở lên được miễn phí. Với tài khoản không phát sinh giao dịch trong một quý, BIDV sẽ thu 30.000 đồng/quý.

Một số ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam như Standard Chartered và HSBC cũng áp dụng mức phí cao hơn cho tài khoản không phát sinh giao dịch trong thời gian dài. Standard Chartered thu 150.000 đồng/tháng và HSBC thu 100.000 đồng/tháng cho các tài khoản không giao dịch từ 24 tháng trở lên. Các ngân hàng cho rằng việc thu phí hay đóng tài khoản 'ngủ đông' nhằm khuyến khích khách hàng sử dụng hiệu quả tài khoản và giảm chi phí quản lý.

Giới chuyên gia cho rằng động thái này nằm trong nỗ lực của ngành Ngân hàng nhằm làm sạch dữ liệu khách hàng và chỉ duy trì các tài khoản 'sống'. Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) nhấn mạnh rằng việc 'xóa sổ' các tài khoản ngủ đông không chỉ giúp làm sạch dữ liệu mà còn tạo dựng niềm tin cho khách hàng trong bối cảnh tội phạm công nghệ ngày càng tinh vi.

Thực tế cho thấy nhiều vụ lừa đảo đã lợi dụng các tài khoản không sử dụng để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Hiện nay, Bộ Công an đang đề xuất xử lý hình sự đối với cá nhân cho thuê tài khoản hoặc hỗ trợ gian lận. NHNN cũng đang dự thảo nghị định mới quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ - ngân hàng, với mức phạt tăng lên 4-5 lần so với hiện nay.

Bên cạnh việc dọn dẹp tài khoản 'ngủ đông', các ngân hàng cũng đang triển khai yêu cầu hoàn tất xác thực sinh trắc học với khách hàng. Từ ngày 1/1/2026, các ngân hàng sẽ tạm ngừng giao dịch thanh toán bằng phương tiện điện tử đối với các tài khoản chưa cập nhật thông tin sinh trắc học. Để không bị gián đoạn, các ngân hàng đang khuyến nghị khách hàng đến điểm giao dịch gần nhất để được hỗ trợ.

Theo NHNN, việc siết chặt xác thực sinh trắc học là bước đi quan trọng nhằm bảo đảm 'đúng người, đúng tài khoản', hạn chế việc giả mạo danh tính. Những biện pháp này diễn ra trong bối cảnh thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ, với giao dịch không dùng tiền mặt đã tăng khoảng 500 lần về số lượng và hơn 60 lần về giá trị kể từ năm 2005.

Ngành Ngân hàng đang khuyến nghị khách hàng chủ động rà soát toàn bộ các tài khoản đang sở hữu, đặc biệt là những tài khoản ít hoặc không sử dụng lâu dài. Nếu còn nhu cầu duy trì, khách hàng cần bảo đảm số dư tối thiểu hoặc phát sinh giao dịch theo quy định của từng ngân hàng; ngược lại, việc chủ động đóng sớm các tài khoản không còn nhu cầu sẽ giúp giảm rủi ro và tránh các khoản phí phát sinh.