Việt Nam hợp pháp hóa tiền mã hóa và dự báo tăng trưởng thị trường

Luật Công nghiệp công nghệ số đã được phê duyệt, chính thức hợp pháp hóa tiền mã hóa như một công cụ để trao đổi và đầu tư. Tuy nhiên, các quy định về stablecoin vẫn chưa được xác định rõ ràng. Theo luật, tiền mã hóa được công nhận là công cụ trao đổi và đầu tư nhưng không phải là phương tiện thanh toán.

Stablecoin, bao gồm các loại tiền điện tử cố định được neo giá theo USD và VND, sẽ có cơ chế quản lý riêng. Các quy định hiện hành không áp dụng cho các hình thức kỹ thuật số của tiền pháp định, dẫn đến việc các stablecoin bảo chứng bởi tiền pháp định không được xem là tài sản số theo luật pháp Việt Nam, theo báo cáo nghiên cứu của PwC Việt Nam.

PwC Việt Nam nhận định rằng sự thành công của các chương trình thí điểm và sandbox sẽ tạo ra tiềm năng lớn cho các ứng dụng dựa trên blockchain và tiền mã hóa. Nghiên cứu cho thấy Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu ASEAN về tỷ lệ thâm nhập thị trường tiền mã hóa với khoảng 5% dân số đã sử dụng tiền mã hóa, chỉ đứng sau Singapore.

Tổng lượng tiền mã hóa mà người dân Việt Nam nắm giữ ước tính khoảng 18 tỷ USD và dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ hàng năm từ 18% đến 35%, đạt khoảng 48 đến 109 tỷ USD vào năm 2030, tùy thuộc vào tính cởi mở của khung pháp lý. PwC đưa ra hai kịch bản về triển vọng tăng trưởng của thị trường tiền mã hóa Việt Nam.

Kịch bản đầu tiên là tăng trưởng thận trọng với khung pháp lý nghiêm ngặt, trong khi kịch bản thứ hai là triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ hơn với khung pháp lý linh hoạt hơn. Các điều kiện để các sàn giao dịch tiền mã hóa hoạt động sẽ yêu cầu tuân thủ các quy định như hạn mức giao dịch, chính sách thuế và cấp phép cho nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo.

Trong kịch bản tăng trưởng thận trọng, ngân hàng và các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán có giấy phép sẽ được ưu tiên. Tuy nhiên, điều này có thể hạn chế dòng vốn và giảm sức hấp dẫn của tiền mã hóa đối với nhà đầu tư. Ngược lại, trong kịch bản tăng trưởng mạnh mẽ hơn, thị trường sẽ mở rộng với sự tham gia rộng rãi hơn từ các tổ chức tài chính quốc tế.

Theo PwC, sự thành công của các chương trình thí điểm sẽ tạo ra tiềm năng cho các ứng dụng như giao dịch thanh toán và hợp đồng thông minh. Thị trường tiền mã hóa Việt Nam đang chuẩn bị cho việc triển khai thí điểm theo Nghị quyết 05/2025 về thị trường tài sản mã hóa.

Mặc dù có sự chuẩn bị tích cực, thị trường tiền mã hóa vẫn cần sự linh hoạt trong quy định. Một số quy định kiểm soát sẽ được áp dụng để đảm bảo an toàn và bảo vệ người tiêu dùng. Hiện tại, Đà Nẵng đã phê duyệt thí điểm dự án thanh toán stablecoin, trở thành thành phố đầu tiên ở Việt Nam thực hiện điều này.

Việc hợp pháp hóa tiền mã hóa sẽ tạo điều kiện cho các ứng dụng blockchain phát triển. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có quyết định cuối cùng về các sàn giao dịch đầu tiên được cấp phép. Các ứng cử viên nổi bật như Chứng khoán SSI, TCEX, VPEX, 1Matrix, MBBank đang được chú ý.

Việc cấp phép cho các sàn giao dịch sẽ thiết lập một môi trường giao dịch được giám sát, tăng cường bảo vệ nhà đầu tư và giảm rủi ro. Khi khuôn khổ quản lý hoàn thiện, các sản phẩm mới như sản phẩm phái sinh có thể được giới thiệu, góp phần tạo ra một thị trường năng động và hiệu quả.

PwC cũng nêu ra các khả năng ứng dụng theo quy định của khung pháp lý với các cột mốc thời gian ngắn hạn, trung và dài hạn. Ngắn hạn sẽ bao gồm việc thí điểm thanh toán stablecoin, trong khi trung và dài hạn sẽ là các giải pháp blockchain khác nhằm nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong giao dịch.