Hướng dẫn vay tiêu dùng an toàn trong mùa cao điểm cuối năm

Cuối năm là thời điểm mà nhiều hoạt động chi tiêu gia tăng, từ việc mua sắm, sửa chữa nhà cửa cho đến chuẩn bị Tết. Các chương trình ưu đãi, lãi suất thấp và hình thức trả góp 0% đã dẫn đến nhu cầu vay tiêu dùng tăng mạnh. Tuy nhiên, nhiều người vì cần tiền gấp hoặc thiếu hiểu biết về lãi suất và phí vay đã bị cuốn vào những gói vay thiếu minh bạch, thậm chí tín dụng đen.

Để giúp người dân có cái nhìn đúng đắn về vay tiêu dùng an toàn, phóng viên VietnamFinance đã trao đổi với ông Nguyễn Tiến Sỹ - Phó Giám đốc Khối Tài chính số Công ty Tài chính Tổng hợp Cổ phần Điện lực EVF. Ông cho biết rằng việc vay tiêu dùng vào thời điểm cuối năm là hợp lý và cần thiết khi khoản vay phục vụ cho các nhu cầu thiết yếu của cá nhân và gia đình mà không thể trì hoãn.

Cụ thể, việc vay được coi là cần thiết để trang trải cho các chi phí đột xuất như sửa chữa nhà cửa, mua sắm phương tiện đi lại, thay thế đồ gia dụng, chi phí y tế hoặc đầu tư giáo dục. Bên cạnh đó, nếu người vay có thu nhập ổn định, kế hoạch trả nợ rõ ràng và tận dụng được các chương trình ưu đãi lãi suất thì việc vay có thể mang lại lợi ích tài chính.

Tuy nhiên, người vay cũng cần cân nhắc kỹ để tránh vay cho những nhu cầu không thực sự cần thiết, nhằm tránh tạo áp lực tài chính sau Tết. Người vay cần đánh giá thu nhập hiện tại và mức độ ổn định của dòng tiền để đảm bảo khả năng trả nợ hàng tháng, tránh gây mất cân đối giữa thu nhập và chi tiêu.

Ngoài ra, việc xác định rõ mục đích vay là rất quan trọng. Chỉ nên vay cho những nhu cầu thiết yếu và có giá trị sử dụng lâu dài. Lãi suất, thời hạn vay và các khoản phí đi kèm cần được xem xét kỹ để hạn chế chi phí phát sinh ngoài dự kiến. Việc so sánh các nguồn vay khác nhau giúp người vay lựa chọn gói vay phù hợp nhất.

Người vay cũng nên đảm bảo rằng khoản trả nợ hàng tháng không vượt quá 50% thu nhập ròng và duy trì quỹ dự phòng tối thiểu tương đương 6 tháng chi tiêu để ứng phó với rủi ro như mất việc hoặc giảm thu nhập. Khi cân nhắc đầy đủ những yếu tố này, việc vay tiêu dùng sẽ trở nên chủ động và an toàn hơn.

Để nhận diện mức lãi suất hợp lý và tránh các chi phí phát sinh không mong muốn, người vay cần tập trung vào việc hiểu lãi suất thực tế hàng năm (APR) thay vì chỉ nhìn vào lãi suất quảng cáo. Điều quan trọng là phải kiểm tra APR bao gồm cả lãi và các loại phí để biết chính xác chi phí vay thực tế.

Người vay cũng nên đọc kỹ hợp đồng, đặc biệt là các khoản phí ẩn như phí hồ sơ, phí quản lý, phí trả nợ trước hạn hay phí bảo hiểm khoản vay. Việc so sánh ít nhất 2–3 tổ chức tín dụng để tránh bị vay với mức lãi suất quá cao là rất cần thiết. Yêu cầu đơn vị cho vay cung cấp bảng tính tổng chi phí hàng tháng sẽ giúp người vay kiểm soát nghĩa vụ tài chính.

Rủi ro lớn nhất mà người dân thường gặp khi vay tiền gấp vào dịp cuối năm là quyết định theo cảm tính và thiếu kiểm tra thông tin. Áp lực cần tiền nhanh khiến nhiều người bỏ qua việc đọc kỹ điều khoản, không kiểm tra phí phát sinh và không đánh giá khả năng trả nợ, dẫn đến việc rơi vào 'bẫy lãi suất' hoặc gia tăng gánh nặng tài chính sau Tết.

Để tránh các hình thức vay không an toàn, người vay nên ưu tiên lựa chọn ngân hàng và các tổ chức tín dụng được cấp phép; tuyệt đối tránh giao dịch tiền mặt, ký hợp đồng viết tay hoặc sử dụng các ứng dụng vay tiền không chính thống. Dành thời gian tìm hiểu lãi suất thực, so sánh nhiều gói vay, đọc kỹ điều khoản về phí là rất quan trọng.

Nếu chưa chắc chắn, người vay nên tham khảo ý kiến tư vấn tài chính hoặc người có kinh nghiệm trước khi quyết định. Khi thận trọng trong từng bước lựa chọn, người dân sẽ hạn chế rủi ro và bảo vệ tốt hơn sự an toàn tài chính của mình.

Đối với những người có nhu cầu vay, ưu tiên lựa chọn ngân hàng thương mại hoặc công ty tài chính đã được Ngân hàng Nhà nước cấp phép. Những tổ chức này có lãi suất công khai và hợp đồng minh bạch. Người vay cũng cần chuẩn bị các giấy tờ cơ bản như CMND/CCCD, hộ khẩu, chứng minh thu nhập để việc thẩm định diễn ra thuận lợi.

Cần dành thời gian tìm hiểu trước về các khái niệm như lãi suất, phí dịch vụ, thời hạn vay và nghĩa vụ trả nợ. Khi được tư vấn, người vay nên yêu cầu đơn vị cho vay cung cấp bảng chi phí tổng, bao gồm cả lãi suất thực và các khoản phí kèm theo, để dễ dàng so sánh và đưa ra quyết định phù hợp.

Cuối cùng, tuyệt đối tránh các hình thức vay 'nhanh - không cần giấy tờ - giải ngân trong vài phút', vì đây thường là tín dụng đen tiềm ẩn nhiều rủi ro về lãi suất và an toàn cá nhân. Nếu thận trọng và chủ động tìm hiểu thông tin, ngay cả người lần đầu vay cũng có thể lựa chọn kênh vay tiêu dùng an toàn, hợp pháp và phù hợp với khả năng tài chính của mình.

Để vay tiêu dùng một cách có trách nhiệm và hiệu quả, người dân nên ghi nhớ một vài khuyến nghị: chỉ vay khi thật sự cần thiết, đảm bảo khoản vay phục vụ đúng mục đích thiết yếu, tính toán khả năng trả nợ không vượt quá 50% thu nhập ròng, lựa chọn ngân hàng hoặc công ty tài chính uy tín và đọc kỹ hợp đồng trước khi ký.