Diễn đàn Triển vọng Thị trường Vốn Việt Nam 2026: Cơ hội và Thách thức

Chiều 12/12, Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) và Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance đã tổ chức Diễn đàn Triển vọng thị trường vốn Việt Nam 2026 với chủ đề "Bứt phá trên nền tảng mới". Tại diễn đàn, bà Lương Thị Mỹ Hạnh, Giám đốc Quản lý tài sản, Khối trong nước, Dragon Capital Việt Nam, cho rằng Việt Nam đang bước vào một giai đoạn mang tính bản lề của chu kỳ phát triển mới.

Bà Hạnh cho biết hiện tại là thời điểm có nhiều cơ hội hiếm có, nhờ vào các yếu tố như nền kinh tế mở, cơ cấu dân số vàng và nguồn nhân lực dồi dào. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay lại đến từ yếu tố thời gian, khi mà Việt Nam sẽ bắt đầu đối mặt với quá trình già hóa dân số từ năm 2039, trong khi mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Theo bà Hạnh, nhu cầu về vốn trong giai đoạn phát triển này là rất lớn, nhưng thị trường vốn tại Việt Nam vẫn còn mỏng. Nền kinh tế hiện nay phụ thuộc quá lớn vào hệ thống ngân hàng, với dư nợ tín dụng chiếm hơn 134% GDP vào cuối năm 2024. Mặc dù số lượng quỹ đầu tư tại Việt Nam đã tăng lên khoảng 100 quỹ trong hơn 20 năm qua, quy mô của các quỹ đầu tư vẫn còn khá khiêm tốn, chỉ khoảng 30 tỷ USD, tương đương chưa đến 1% GDP.

Bà Hạnh cũng chỉ ra rằng số lượng nhà đầu tư tham gia vào quỹ đầu tư cũng rất hạn chế, với chỉ khoảng 1 triệu nhà đầu tư. Việt Nam có mục tiêu đến năm 2030, quy mô vốn của các quỹ đầu tư đạt khoảng 5% GDP, tức tăng gấp 10 lần trong vòng 5 năm, một mục tiêu đầy tham vọng nhưng đáng để cân nhắc.

Một rào cản khác được bà Hạnh nêu ra là khung pháp lý còn hạn chế, trong đó các ngân hàng thương mại chưa được phép tham gia trực tiếp vào phân phối chứng chỉ quỹ. Ngoài ra, tư duy đầu tư ngắn hạn và thiên về đầu cơ vẫn phổ biến, với thời gian nắm giữ quỹ chỉ khoảng hơn 1 năm. Bà cũng nhấn mạnh rằng các quỹ hưu trí ở Việt Nam vẫn còn ở giai đoạn sơ khai, với quy mô chưa tới 2.000 tỷ đồng và chưa đủ để đảm bảo an sinh xã hội.

Về giải pháp, bà Hạnh đề xuất cần khơi thông nguồn vốn trong nước và chuyển dòng tiền này sang đầu tư dài hạn, với chính sách ưu đãi thuế đóng vai trò quan trọng. Kinh nghiệm từ Thái Lan, Ấn Độ hay Đài Loan cho thấy ưu đãi thuế có thể thay đổi hành vi đầu tư, do đó cần cân nhắc miễn thuế thu nhập cá nhân cho các khoản đầu tư dài hạn.

Bà Hạnh cũng nhấn mạnh việc mở rộng kênh phân phối bằng cách tháo gỡ các rào cản pháp lý và trao vai trò lớn hơn cho ngân hàng thương mại trong phân phối sản phẩm quỹ. Đồng thời, cần hoàn thiện khung pháp lý cho quỹ hưu trí theo thông lệ quốc tế và nâng cao khả năng cạnh tranh để tăng vai trò của quỹ này trong đảm bảo an sinh xã hội.

Cuối cùng, bà cho rằng cần triển khai chương trình giáo dục tài chính cấp quốc gia nhằm nâng cao tư duy tài chính của người dân. Việc giáo dục về tài chính từ các cấp học tiểu học đến trung học là cần thiết để nâng cao nhận thức của người dân, hiện nay vẫn ở mức rất thấp.