Tăng Chi Phí Bảo Hiểm Rủi Ro Đối Với Khoản Nợ Của Oracle Gây Lo Ngại Thị Trường

Trong những ngày gần đây, chi phí bảo hiểm rủi ro vỡ nợ cho khoản nợ của Oracle đã tăng mạnh, làm dấy lên mối lo ngại về mức độ vay mượn của các tập đoàn lớn trong cuộc đua đầu tư trí tuệ nhân tạo. Khoản nợ hơn 100 tỷ USD đã biến Oracle thành một chỉ báo quan trọng phản ánh tâm lý thị trường đối với lĩnh vực AI, đang bị bao phủ bởi nỗi lo về bong bóng khi cổ phiếu công nghệ liên tục leo thang.

Trên thị trường phái sinh, giao dịch hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng (CDS) liên quan đến Oracle đã tăng vọt trong năm qua, tiến sát mức đắt đỏ nhất trong lịch sử. Diễn biến này tạo ra một bức tranh trầm hơn nhiều so với diễn biến cổ phiếu. CDS, bản chất là một dạng bảo hiểm cho trái phiếu, giúp nhà đầu tư phòng ngừa khả năng đơn vị phát hành không thể thanh toán.

Mặc dù thị trường CDS đơn lẻ chỉ khoảng 9 nghìn tỷ USD, khá nhỏ so với tổng quy mô hơn 150 nghìn tỷ USD của thị trường nợ toàn cầu, nhưng diễn biến CDS lại thường mang tính chỉ báo nhạy bén. Chính phủ là nhóm có khối lượng CDS lớn nhất, với Saudi Arabia dẫn đầu trong quý III. Trong khối doanh nghiệp, các ngân hàng đứng đầu về khối lượng giao dịch, nhưng Oracle vẫn lọt vào top 20 với giá trị giao dịch trung bình mỗi ngày lên tới 75 triệu USD trong quý III, tăng 650% so với cùng kỳ năm ngoái.

Do thanh khoản CDS không cao, chỉ cần vài giao dịch nhỏ cũng có thể tạo ra biến động giá mạnh, khiến thị trường này trở nên khó đoán. Đối tượng mua CDS chủ yếu là các nhà đầu tư trái phiếu muốn tìm điểm tựa phòng thủ, họ trả phí định kỳ cho bên bán, thường là các tổ chức tài chính lớn, để nhận bảo hiểm trong trường hợp doanh nghiệp xảy ra sự cố tín dụng. Mức phí thể hiện bằng số điểm cơ bản, rủi ro càng cao thì phí càng tăng.

CDS của Oracle hiện đang ở mức khoảng 126 điểm cơ bản, cao hơn nhiều so với Nvidia hay Meta, cho thấy sự dè dặt của thị trường. Một số quỹ lớn như Saba Capital gần đây đã đẩy mạnh bán CDS cho các bên muốn phòng hộ rủi ro từ những tên tuổi công nghệ lớn như Oracle. Diễn biến này gợi nhớ đến giai đoạn khủng hoảng năm 2008 khi CDS trở thành tâm điểm đổ vỡ của Bear Stearns và Lehman Brothers.

Áp lực càng gia tăng khi cổ phiếu Oracle giảm tới 13% trong phiên 11/12, kéo theo sự điều chỉnh của cả nhóm công nghệ. Những dự báo yếu hơn kỳ vọng và khoản chi khổng lồ cho AI đã đặt ra câu hỏi về khả năng mang lại lợi nhuận tương xứng từ các khoản đầu tư này. Mặc dù Oracle chỉ là một người chơi nhỏ trong mảng điện toán đám mây, công ty đã tăng tốc ngoạn mục trong năm nay nhờ vào thỏa thuận 300 tỷ USD với OpenAI.

Tuy nhiên, mối liên kết chiến lược đó lại khiến số phận của Oracle trở nên phụ thuộc hơn bao giờ hết vào tương lai bất định của ChatGPT, đặc biệt khi có lo ngại rằng Google đang vượt lên trong cuộc đua AI. Giới đầu tư không chỉ bán tháo cổ phiếu mà còn rút khỏi trái phiếu Oracle, đẩy nhu cầu CDS lên cao nhất trong vòng 5 năm. Oracle đã tiêu tốn khoảng 10 tỷ USD tiền mặt trong nửa đầu năm tài khóa để xây dựng hạ tầng AI và có thể mất hơn 90 tỷ USD giá trị vốn hóa nếu đà giảm kéo dài.

Với tỷ lệ sở hữu gần 40% cổ phần, Larry Ellison, người giàu thứ hai thế giới, có thể mất hơn 30 tỷ USD giá trị tài sản chỉ trong một thời gian ngắn. Lưu ý rằng các công ty công nghệ lớn khác như Nvidia, AMD, Micron, Broadcom hay Arm cũng đã quay đầu giảm giá, kéo chỉ số Nasdaq xuống mức thấp nhất trong 1 tuần. Sự hưng phấn với AI trước đây giờ đây đang dần nhường chỗ cho nỗi lo về một bong bóng kiểu dot-com khi định giá tăng quá nhanh trong khi lợi nhuận thực tế chưa đủ thuyết phục.

Ngay cả khi nhiều chuyên gia khẳng định Oracle buộc phải tăng tốc đầu tư để đáp ứng nhu cầu thị trường, việc doanh nghiệp nâng dự báo chi vốn thêm 15 tỷ USD cho năm tài khóa 2026 vẫn làm tăng áp lực. Các chỉ số đặt chỗ cho dịch vụ đám mây đang giảm nhiệt, cùng với dự báo doanh thu quý III dưới kỳ vọng, đã khiến ít nhất 13 công ty phân tích hạ mục tiêu giá cổ phiếu Oracle. Dù vậy, vẫn có ý kiến cho rằng sự suy yếu hiện tại chỉ là hệ quả của chu kỳ đầu tư tăng tốc bất thường nhằm bắt kịp xu hướng AI, hơn là dấu hiệu của một vấn đề dài hạn.